Gdybyś wiedział, że możesz żyć dłużej, jedząc mniej kalorii każdego dnia, czy jadłbyś mniej? Nowe badania na myszach pokazały naukowcom, że dieta niskokaloryczna w połączeniu z postem prowadzi do 35% wydłużenia średniej długości życia. Teoretycznie rzecz biorąc, gdybyś dożył 70 lat bez tej diety, dieta niskokaloryczna dodałaby ci 24,5 roku życia, ale należy pamiętać, że wyniki te prawdopodobnie nie mają bezpośredniego przełożenia z myszy na ludzi i potrzebne są dalsze badania oraz podobne analizy [1].
Badania w Howard Hughes Medical Institute (HHMI) prowadzone przez Josepha Takahashiego i współpracowników wykazały, że ograniczenie kalorii wydłuża życie o 10%. Dużym odkryciem było jednak to, że kluczem do długowieczności jest nie tylko cięcie kalorii, ale także jedzenie we właściwym czasie. Myszy, które karmiono tylko w czasie największej aktywności (nocą dla myszy), żyły o 35% dłużej. Wyniki badań potwierdzają plany dietetyczne oparte na jedzeniu tylko w określonych porach dnia, mówi Takahashi [2].
Czy ilość kalorii wpływa na długość życia człowieka?
Kilka badań naukowych wykazało już, że ograniczenie kalorii wpływa na średnią długość życia. Należy jednak pamiętać, że wszystkie dotychczasowe badania dotyczyły wydłużenia życia u much, dżdżownic i myszy. Ale o ile ograniczenie kalorii może wydłużyć życie ludzkie?
Z tego powodu naukowcy wybrali do dalszych badań ssaki naczelne, takie jak makaki rezus, które starzeją się podobnie jak ludzie (i mogą również rozwijać choroby nowotworowe, cukrzycę i cechy choroby Alzheimera) [3]. Odkryli, że małpy, które jadły dietę z ograniczeniem pokarmu, żyły o 30% dłużej niż te, które jadły dietę proporcjonalną do ich proporcji ciała i płci. Co ciekawe, ograniczenie pokarmu przyniosło korzyści starszym, ale nie młodym małpom. Zależało to również od ich płci i tego, co jadły [4].
Badanie naukowe z 2018 roku o nazwie CALERIE (Comprehensive Assessment of Long-term Effects of Reducing Intake of Energy) trwało dwa lata i dotyczyło tematu starzenia się ludzi [5]. Skupiono się w nim na badaniu parametrów, które powodują starzenie. Wykazało, że zmniejszenie spożycia kalorii o 15% w ciągu dwóch lat może spowolnić starzenie i chronić przed m.in. przed nowotworami, cukrzycą i chorobą Alzheimera.
Diety pomagają spowolnić tempo metabolizmu i zmniejszyć liczbę wolnych rodników związanych z chorobami przewlekłymi. Im więcej jemy, tym więcej produktów odpadowych powstaje podczas trawienia, a nasze ciała muszą sobie z nimi radzić. Jeśli jemy mniej, nasze ciała nie muszą radzić sobie z dużą ilością wolnych rodników, które powodują starzenie [6].
Inne badanie naukowe z 2017 roku wykazało, że ograniczenie kalorii może zmniejszyć pewne czynniki ryzyka chorób [7]. Zespół kierowany przez gerontologa Waltera Longa, PhD, dyrektora University of Southern California's Longevity Institute, zbadał wpływ "diety naśladującej post" na ryzyko rozwoju poważnych chorób. Dieta zawierała precyzyjne proporcje białka, tłuszczu i węglowodanów. U badanych zaobserwowano spadek ciśnienia krwi, poziomu glukozy we krwi i parametrów związanych ze stanem zapalnym w porównaniu z osobami, które jadły regularną dietę.
Jak żyć dłużej bez diety niskokalorycznej?
Jeśli nie chcesz ograniczać liczby kalorii w swojej diecie, możesz rozważyć post przerywany. Jest to praktyka stosowana od wieków jako kuracja oczyszczająca w wielu kulturach na całym świecie. W połączeniu z pożywną dietą i zdrowym stylem życia może przynieść ogromne korzyści zdrowotne. Ma szeroki zakres potencjalnych korzyści zdrowotnych, od lepszej kontroli poziomu cukru we krwi po pozytywny wpływ na serce i mózg [8]. Zapobiega nowotworom, a utrata wagi jest jego naturalną konsekwencją [9,10]. Badania naukowe na myszach i innych zwierzętach pokazują, że post przerywany zwiększa długowieczność [11]. Szczury, które pościły co drugi dzień, żyły o 83 procent dłużej niż szczury, które mogły jeść, kiedy tylko chciały i ile chciały [12].
Post aktywuje wiele mechanizmów geroprotekcyjnych ("przeciwstarzeniowych"), takich jak trawienie przez komórki większej ilości materiału odpadowego, który w przeciwnym razie jest gromadzony [13, 14]. Właśnie te odpady w postaci wolnych rodników powodują starzenie. Post aktywuje również geny ochronne, w tym te zmniejszające stan zapalny [15]. Oczywiście, bez względu na to, jaki krok podejmiesz w kierunku swojej długowieczności, post jest zdecydowanie wart rozważenia. Istnieje wiele różnych rodzajów postu, wystarczy wybrać ten, który ci odpowiada i który jest dla ciebie odpowiedni.
Wszystko z umiarem - zdrowa, zbilansowana dieta zawsze wygrywa
Zarówno diety niskokaloryczne, jak i post mogą wiązać się z ryzykiem, jeśli podejdziesz do nich bez odpowiedniego przygotowania lub przesadzisz. Potencjalne skutki uboczne długoterminowego ograniczenia kalorii obejmują utratę masy kostnej, zwiększoną wrażliwość na zimno, zmniejszenie popędu płciowego lub ryzyko rozwoju zaburzeń odżywiania [16]. Poszczenie też ma swoje pułapki. Chociaż większość postów jest bezpieczna, możesz natknąć się na zbyt duży rozpad mięśni, ryzyko niedoborów witamin, minerałów i innych mikroelementów, zbyt dużą utratę wagi, stres i inne powikłania [17].
Jeśli chcesz dbać o swoje zdrowie, główną zasadą powinna być zdrowa, zróżnicowana, zbilansowana dieta. Twoje ciało musi być odpowiednio odżywione i mieć wystarczającą ilość energii. Jeśli Twoim celem jest zoptymalizowanie diety, w tym w celu spowolnienia procesu starzenia, ogólnie zaleca się stosowanie diety roślinnej bogatej w błonnik i orzechy, przestrzeganie regularnego picia wody i unikanie przejadania się, przetworzonej żywności oraz nadmiernego spożycia kawy lub czerwonego wina (lub alkoholu w ogóle) [18]. Chociaż zalecenia te opierają się na badaniach naukowych, zalecenia dla każdej osoby mogą się różnić. Każdy z nas jest inny, ma inne predyspozycje genetyczne, a jego organizm funkcjonuje nieco inaczej. Zalecenia mogą się zatem różnić. Twój dietetyk lub nasz test genetyczny może pomóc Ci w dopasowaniu ich do Twoich potrzeb.
Wniosek
Zgodnie z ustaleniami naukowymi, diety niskokaloryczne i post mają pozytywny wpływ na zdrowie i długowieczność. Jeśli rozważasz ich wypróbowanie i włączenie do swojego stylu życia, zalecamy podejście do tych praktyk z umiarem i mądrością oraz zawsze odżywiać swoje ciało tak dobrze, jak to możliwe.
Aby uzyskać więcej wskazówek dotyczących zdrowego odżywiania, zdrowego stylu życia i długowieczności, śledź Macromo Insider!
